Met een stijgende werkloosheid en een zwakke economie in 2012 lijkt het niet
het meest prangende onderwerp: hoe prikkel je mensen om een baan te zoeken?
Maar met het oog op de betaalbaarheid van de vergrijzing, blijft het op de
iets langere termijn van groot belang dat meer mensen betaald gaan werken
die nu afzijdig blijven op de arbeidsmarkt. Welke fiscale instrumenten
werken dan het best?
Via belastingkortingen zoals de arbeidskorting en de inkomensafhankelijke
combinatiekorting probeert de overheid werken aantrekkelijker te maken. Maar
deze instrumenten moeten veel gerichter worden ingezet, concludeert het
Centraal Planbureau (CPB)
in een nieuwe studie over arbeidsparticipatie.
Alleenstaande vrouwen en laagopgeleiden
Belangrijkste conclusie van het CPB is dat fiscale prikkels vooral werken bij
alleenstaande vrouwen en laagopgeleiden. Daarbij geldt bovendien dat
belastingkortingen het meest effectief zijn bij de keuze tussen wel of niet
werken. Fiscale prikkels blijken veel minder invloed te hebben op de keuze
om meer uren te gaan werken.
Het CPB constateert dat zodra mannen en vrouwen stelletjes vormen, het inkomen
van de man nog altijd dominant is. Dit dempt ook de werking van fiscale
subsidies voor paren. Het meest effectief zijn fiscale voordeeltjes als ze
gegeven worden aan alleenstaande moeders.
Hoogopgeleiden ongevoelig
Ook laagopgeleiden reageren relatief sterk op fiscale prikkels rond het werk. "Dit
betekent enerzijds dat een arbeidskorting gericht op de onderkant effectief
is. Anderzijds betekent dit ook dat uitkeringen zoals de bijstand
aanzienlijke kosten met zich meebrengen in termen van verminderde
arbeidsparticipatie", stelt het CPB.
Voor hogeropgeleiden impliceert het inzicht van het CPB dat het niet doelmatig
is, om hoger opgeleide werknemers met hogere inkomens sterk te laten
profiteren van fiscale subsidies voor arbeid.
Beter is het volgens het CPB om een stevige subsidie te geven bij de overgang
van werkloosheid naar werk - gericht op mensen met een lage opleiding en een
lager inkomen - "en deze subsidie vervolgens weer snel 'af te bouwen'
om te voorkomen dat midden- en hogere inkomens haar ook ontvangen."
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl